DİŞ HEKİMİ
ARMAN KÖMÜR
Güvenle gülümse
Oral Hijyen Nedir
Bireylerin ağız ve genel sağlığı için önemli bir kişisel bakım ve temizliktir. Belirli yöntemlerle, belirli sıklıkta, düzenli olarak yapılmalıdır.
Diş fırçalama, diş ipi kullanma, dil fırçalama ile sağlanır.
Diş Fırçalama
Günde en az 2 kere, yapılan ve en az 2'şer dakika süren ağız temizliği yöntemidir. Diş ve dişeti hastalıklarını önlemede en önemli kriterdir.
Sabah kahvaltıdan sonra ve uyumadan önce yapılan diş fırçalama çok değerlidir.
Nohut büyüklüğünde diş macunu diş fırçası üzerine sürülür.
Diş fırçasını ıslatmaya gerek yoktur.
Tüm dişlerin tüm yüzeyleri (iç- dış -üst- arka) fırçalanmalıdır.
Diş fırçalama ayna karşısında, ağız açık şekilde yapılmalıdır. Ağzı kapalıyken diş fırçalamaya çalışan bir birey, dişlerinin dile bakan yüzeylerini fırçalamamış demektir.
Kişi, diş fırçalamaya belirli bir bölgeden başlamalı ve hiçbir bölgeyi es geçmemelidir. (sağ-sol-üst-alt)
Fırça kılları; diş-dişeti birleşim hattına yerleştirildikten sonra, diş yüzeyinde kaydırılır. Fırça darbe yönü; her zaman diş etinden, dişe doğru olmalıdır.
Basitçe akılda kalması için: pembeden beyaza doğru fırçalayınız.
Diş macunu yutulmaz. Fırçalama bittikten sonra en az 3 defa su ile çalkalayıp durulayınız.
Diş İpi Kullanımı
Diş fırçası, ara yüzeylere ulaşamaz. Diş ipi kullanımı ile ara yüzeyler temizlenir.
Diş ipi, diş fırçalamadan sonra yapılır ve son olarak ağız, su ile durulanır.
Birey diş ipi kullanırken canını acıtmadan ipi kullanmalıdır. Diş ipi kullanırken canınız acıyorsa, diş etinize fazla kuvvet uygulamış olabilirsiniz veya bir dişeti hastalığınız olabilir, hekimize başvurunuz.
Diş ipini rahat kullanmak için parmağınıza dolayarak kullanınız.
İp, iki diş arasına yerleştirilir ve dişe yaslayarak geri çıkarılır. Her diş arasına 2 defa yerleştirilmeli ve yüzeylere yaslayarak çıkarılmalıdır.
İp; dişler arasına yerleştirildikten sonra keman yayı (kesme) hareketi yapılmamalıdır. Zararlıdır. Sadece diş aralarına yerleştirilir ve geri çıkarılır.
Dil Fırçalama
Dilin üst yüzü papilla adı verilen parmaksı çıkıntılarla kaplıdır.
Bu çıkıntıların arası bakteriler için iyi bir yaşam alanıdır.
Bu nedenle dilin üzeri, ince kıllı dil fırçası veya diş fırçası ile fırçalanmalıdır.
Dilin temizliği için; dil kazıyıcı adıyla satılan ürünleri tercih etmemek gereklidir. Bu ürünler papillalar arasına giremez ve etkili olamaz.
Gargara Kullanmalı mı?
Diş ve dişeti sağlığını korumada en ön planda olan temizlik doğru ve düzenli diş fırçalamadır.
Gargaralar ise nispeten daha geri plandadır.
Kolaylıkla ulaşılabilen marketlerden temin edilen gargaralar kullanıldığında geçici bir ferahlık ve temizlik hissi verirler. Bu nedenle toplum tarafından tercih edilmektedir.
Fazla gargara kullanımı tat almada eksiklik, irritasyon, oral flora dengesinin bozulmasına neden olabilir.
Alkol ağız kokusunu gidermez tam aksine; alkol, ağız kokusuna yol açar. Bu nedenle alkol içeren ağız gargaraları kesinlikle tercih edilmemelidir.
Klorheksidin içeren gargaralar bazı durumlarda diş hekimlerince reçete edilmektedir. Bilinçsizce kullanılmamalıdır.
Ağız kokusu varsa mutlaka altında yatan bir neden vardır. En sık karşılaşılan; diş, dişeti, protez kaynaklı ağız kokusudur. Diş hekimize danışınız, muayene olunuz.
Çinkolu gargaralar ağız kokusunu gidermede gerçekten etkilidir. Diş hekimi ve eczacınıza danışınız.
Diş Fırçası Seçimi
Orta sert
Düz ve seyrek Kıllı
İnce Başlı fırça tercih edilmelidir.
Yumuşak kıllı fırça yeterli temizliği sağlayamaz. Seyrek kıllı değilse diş aralarına etki gösteremez. Düz kıllı değilse dik fırçalamada etkinliği az olur. İnce başlı değilse ulaşılması zor bölgelere ulaşamaz. Örneğin üst arka bölgede yanak yapısı sıkıdır, bu bölgeye giremez. Ayrıca bulantı refleksi fazla bireyleri rahatsız eder.
Kılları yumuşayıp kenarlara doğru açılmış fırça eskimiş ve temizleme etkisi azalmıştır, yenisiyle değiştiriniz. Genellikle 3 aylık kullanımda eskimektedir.
Eleketrikli fırçalar çocukları alıştırmada oyun amaçlı tercih edilebilir. El yeteneği ve kas aktivitesi yaşlı bireylerde azalmaktadır, bu bireylere elektrikli diş fırçası tavsiye edilir. Fiziki engeli olan bireylere tavsiye edilir.
Diş Macunu Seçimi
Diş fırçalamada toplam faydanın %90'ı diş fırçası %10'u diş macunu ile olmaktadır. Fırça seçimi ve doğru fırçalama, macun seçiminden çok daha önemlidir. Ancak diş macunu seçerken de florlu olmasına, aşındırıcı içermemesine dikkat edilmelidir. Diş macunu yutulmamalıdır. Fırçalama işlemi sonrası ağız, en az 3 defa su ile çalkalanmalıdır.
Toplumda diş hassasiyeti (soğukta sızlama) çok yaygındır. Hassasiyet giderici macunların olumlu etkileri olduğuna dair bilimsel çalışmalar mevcuttur.
Toplumda beyazlatıcı diş macunları kullanma yönünde bir eğilim vardır. Beyazlatıcı diş macunu seçerken aşındırıcı içermemesine dikkat edilmelidir.
Çocuklarda Ağız Bakımı
Bebeklerde dişler ağızda görüldüğü andan itibaren diş temizliği başlamalıdır. Bebek fırçaları ve yutulabilir bitkisel bebek macunları yardımıyla diş temizliği yapılabilir. Temiz bir gazlı bez, tülbent, kağıt mendil yardımıyla da diş yüzeyleri silinerek temizlenebilir. Bu da yeterli bir temizlik sağlar.
Toplumda süte bal, pekmez, şeker eklenerek biberonla içirme alışkanlığı vardır, son derece yanlıştır. Bu çocuklarda biberon çürüğü denilen, dişlerin çoğunun çürümesi durumu görülebilir. Bal-pekmez gibi tatlı gıdalar verdikten sonra muhakkak su içiriniz. Unutmayınız: şekerli-tatlı gıdalar dişleri çürütür.
Diş fırçalama alışkanlığı ne kadar erken kazanılırsa o kadar iyidir. Çocuklar söyleneni değil gördüklerini yapar. Telkinle, çocuğa fırçalama alışkanlığı kazandırılamaz.
Anne-baba diş fırçalarken çocuğun fırçası da ulaşabileceği bir konuma koyulur. Anne-baba diş fırçalarken çocuk da görüp taklit etmek isteyecektir. Yani anne-babalar önce kendi fırçalama alışkanlıklarını sağlamalıdır.
Çocuklara diş fırçası seçerken küçük başlı çocuk fırçalarını tercih ediniz. Elektrikli fırçalar çocukların hoşuna gider ve fırçalama alışkanlığı kazanmada olumludur.
Çocuk fırçalarken diş macunu yutmuyorsa yetişkinler için olan florlu diş macunu tercih ediniz. Çocuk diş macunu yutuyorsa; flor içermeyen, çocuklar için olan diş macunu kullandırınız veya macunsuz fırçalatınız.
Özellikle okul çağına gelen çocukların şekerli gıdalara ulaşması kolaylaşır, Şekerli gıda tüketimine engel olunmalıdır. Engel olunamıyorsa, şeker yendikten sonra diş fırçalanmalı veya su ile çalkalanmalıdır.
3 yaşından itibaren rutin diş hekimi kontrolleri başlamış olmalıdır. 3 yaşından önce dişlenme ile ilgili bir sorundan şüphelenirseniz diş hekimine başvurunuz.
Protezi Olan Bireyler
Porselen, zirkonyum, lamina (yaprak porselen) dişler çok iyi fırçalanmalıdır. Fırçalama, diş ipi gibi standart diş temizlikleri hiç aksatılmamalıdır. "Porselen/zirkonyum kaplamalı dişlerin fırçalanmasına gerek yok" algısı çok yanlıştır. Toplumda malesef böyle yanlış bir algı olabilmektedir. Aksine bu dişler daha da özenli temizlenmelidir.
Zirkonyum/porselen köprü altları ayrıca bir temizlik gerektirir. İki ucu misina, ortası geniş ve yumuşak yapıdaki özel diş ipleri ile temizlenmelidir. Köprü tedavisi bitiminde hekim tarafından uygulamalı bilgi verilir.
İmplant dişlerde fırçalamaya ek olarak, diş ipi kullanımı önem arz eder.
Hasta tarafından takılıp çıkarılabilen hareketli (müteharrik) protezler yemeklerden sonra çıkarılıp yıkanmalıdır. Uykudan önce protez çıkarılır diş fırçası ve diş macunu ile temizlenir. Ağızda destek diş varsa mutlaka titizlikle fırçalanır. Hareketli protez uykuda ağızda bırakılmaz, suya konup sabaha kadar suda bekletilir. Zamanla akrilik protezlerde çay, kahve, renkli gıdaların lekeleri oluşabilir. Bunların temizliği için tabletler satılmaktadır. Bunlar kullanılabilir. Protez lekelerini temizleyemiyorsanız diş hekiminize teslim ederek temizlik talep edebilirsiniz.
Ortodonti Tedavisi
Diş teli, şeffaf ortodonti, ikame tedavi (retainer) ; diş yüzeylerinde ekstra retansiyon (tutunma) alanları demektir. Retansiyon alanları ne kadar fazla ise plak ve mikroorganizma kümelenmesi o kadar fazla olmaktadır. Bu bireyler diş temizliklerine çok özen göstermelidir. Sıklıkla estetik beklenti ile başlayan ortodontik tedaviler temizliğe özen gösterilmemesi nedeniyle diş çürükleri ile sonuçlanabilir. Bunu engellemek tamamen hastanın görevidir.
Ortodontik tedavi başladığında diş fırçalama, arayüz temizliği, ortodontik fırça, şefaff aparey temizliği ile ilgili bilgiler hastaya hekim tarafından uygulamalı olarak anlatılır.
Dişeti Kanaması Varsa
Diş fırçalarken ve diş ipi kullanırken sağlıksız diş etlerinde kanamalar meydana gelir. Kanamalı bölgelerde yapılan düzenli temizlik sonrası diş eti sağlığı geri kazanılır. Kişi, düzenli temizlik yaparak kanamaların azaldığını kendisi de gözlemleyecektir.
Diş eti kanamaları sürekli devam ediyor ise diş eti hastalıkları belirtisidir. Hekiminize başvurunuz. Bazı hastalık belirtileri dişetlerinde de ortaya çıkmaktadır, periyodik diş hekimi kontrollerini aksatmayınız.