DÄ°Åž HEKÄ°MÄ°
ARMAN KÖMÜR
Güvenle gülümse
Oral Hijyen Nedir
​
Bireylerin ağız ve genel saÄŸlığı için önemli bir kiÅŸisel bakım ve temizliktir. Belirli yöntemlerle, belirli sıklıkta, düzenli olarak yapılmalıdır.
DiÅŸ fırçalama, diÅŸ ipi kullanma, dil fırçalama ile saÄŸlanır.
DiÅŸ Fırçalama
​
Günde en az 2 kere, yapılan ve en az 2'ÅŸer dakika süren ağız temizliÄŸi yöntemidir. DiÅŸ ve diÅŸeti hastalıklarını önlemede en önemli kriterdir.
​
Sabah kahvaltıdan sonra ve uyumadan önce yapılan diÅŸ fırçalama çok deÄŸerlidir.
​
Nohut büyüklüÄŸünde diÅŸ macunu diÅŸ fırçası üzerine sürülür.
DiÅŸ fırçasını ıslatmaya gerek yoktur.
​
Tüm diÅŸlerin tüm yüzeyleri (iç- dış -üst- arka) fırçalanmalıdır.
DiÅŸ fırçalama ayna karşısında, ağız açık ÅŸekilde yapılmalıdır. AÄŸzı kapalıyken diÅŸ fırçalamaya çalışan bir birey, diÅŸlerinin dile bakan yüzeylerini fırçalamamış demektir.
​
KiÅŸi, diÅŸ fırçalamaya belirli bir bölgeden baÅŸlamalı ve hiçbir bölgeyi es geçmemelidir. (saÄŸ-sol-üst-alt)
​
Fırça kılları; diÅŸ-diÅŸeti birleÅŸim hattına yerleÅŸtirildikten sonra, diÅŸ yüzeyinde kaydırılır. Fırça darbe yönü; her zaman diÅŸ etinden, diÅŸe doÄŸru olmalıdır.
​
Basitçe akılda kalması için: pembeden beyaza doÄŸru fırçalayınız.
​
DiÅŸ macunu yutulmaz. Fırçalama bittikten sonra en az 3 defa su ile çalkalayıp durulayınız.
Diş İpi Kullanımı
​
DiÅŸ fırçası, ara yüzeylere ulaÅŸamaz. DiÅŸ ipi kullanımı ile ara yüzeyler temizlenir.
​
DiÅŸ ipi, diÅŸ fırçalamadan sonra yapılır ve son olarak ağız, su ile durulanır.
​
Birey diş ipi kullanırken canını acıtmadan ipi kullanmalıdır. Diş ipi kullanırken canınız acıyorsa, diş etinize fazla kuvvet uygulamış olabilirsiniz veya bir dişeti hastalığınız olabilir, hekimize başvurunuz.
​
DiÅŸ ipini rahat kullanmak için parmağınıza dolayarak kullanınız.
​
Ä°p, iki diÅŸ arasına yerleÅŸtirilir ve diÅŸe yaslayarak geri çıkarılır. Her diÅŸ arasına 2 defa yerleÅŸtirilmeli ve yüzeylere yaslayarak çıkarılmalıdır.
​
Ä°p; diÅŸler arasına yerleÅŸtirildikten sonra keman yayı (kesme) hareketi yapılmamalıdır. Zararlıdır. Sadece diÅŸ aralarına yerleÅŸtirilir ve geri çıkarılır.
Dil Fırçalama
​
Dilin üst yüzü papilla adı verilen parmaksı çıkıntılarla kaplıdır.
Bu çıkıntıların arası bakteriler için iyi bir yaÅŸam alanıdır.
Bu nedenle dilin üzeri, ince kıllı dil fırçası veya diÅŸ fırçası ile fırçalanmalıdır.
​
Dilin temizliÄŸi için; dil kazıyıcı adıyla satılan ürünleri tercih etmemek gereklidir. Bu ürünler papillalar arasına giremez ve etkili olamaz.
Gargara Kullanmalı mı?
​
DiÅŸ ve diÅŸeti saÄŸlığını korumada en ön planda olan temizlik doÄŸru ve düzenli diÅŸ fırçalamadır.
​
Gargaralar ise nispeten daha geri plandadır.
​
Kolaylıkla ulaşılabilen marketlerden temin edilen gargaralar kullanıldığında geçici bir ferahlık ve temizlik hissi verirler. Bu nedenle toplum tarafından tercih edilmektedir.
​
Fazla gargara kullanımı tat almada eksiklik, irritasyon, oral flora dengesinin bozulmasına neden olabilir.
​
Alkol ağız kokusunu gidermez tam aksine; alkol, ağız kokusuna yol açar. Bu nedenle alkol içeren ağız gargaraları kesinlikle tercih edilmemelidir.
​
Klorheksidin içeren gargaralar bazı durumlarda diÅŸ hekimlerince reçete edilmektedir. Bilinçsizce kullanılmamalıdır.
​
Ağız kokusu varsa mutlaka altında yatan bir neden vardır. En sık karşılaşılan; diş, dişeti, protez kaynaklı ağız kokusudur. Diş hekimize danışınız, muayene olunuz.
Çinkolu gargaralar ağız kokusunu gidermede gerçekten etkilidir. DiÅŸ hekimi ve eczacınıza danışınız.
DiÅŸ Fırçası Seçimi
​
Orta sert
Düz ve seyrek Kıllı
Ä°nce BaÅŸlı fırça tercih edilmelidir.
YumuÅŸak kıllı fırça yeterli temizliÄŸi saÄŸlayamaz. Seyrek kıllı deÄŸilse diÅŸ aralarına etki gösteremez. Düz kıllı deÄŸilse dik fırçalamada etkinliÄŸi az olur. Ä°nce baÅŸlı deÄŸilse ulaşılması zor bölgelere ulaÅŸamaz. ÖrneÄŸin üst arka bölgede yanak yapısı sıkıdır, bu bölgeye giremez. Ayrıca bulantı refleksi fazla bireyleri rahatsız eder.
​
Kılları yumuÅŸayıp kenarlara doÄŸru açılmış fırça eskimiÅŸ ve temizleme etkisi azalmıştır, yenisiyle deÄŸiÅŸtiriniz. Genellikle 3 aylık kullanımda eskimektedir.
​
Eleketrikli fırçalar çocukları alıştırmada oyun amaçlı tercih edilebilir. El yeteneÄŸi ve kas aktivitesi yaÅŸlı bireylerde azalmaktadır, bu bireylere elektrikli diÅŸ fırçası tavsiye edilir. Fiziki engeli olan bireylere tavsiye edilir.
DiÅŸ Macunu Seçimi
​
DiÅŸ fırçalamada toplam faydanın %90'ı diÅŸ fırçası %10'u diÅŸ macunu ile olmaktadır. Fırça seçimi ve doÄŸru fırçalama, macun seçiminden çok daha önemlidir. Ancak diÅŸ macunu seçerken de florlu olmasına, aşındırıcı içermemesine dikkat edilmelidir. DiÅŸ macunu yutulmamalıdır. Fırçalama iÅŸlemi sonrası ağız, en az 3 defa su ile çalkalanmalıdır.
​
Toplumda diÅŸ hassasiyeti (soÄŸukta sızlama) çok yaygındır. Hassasiyet giderici macunların olumlu etkileri olduÄŸuna dair bilimsel çalışmalar mevcuttur.
​
Toplumda beyazlatıcı diÅŸ macunları kullanma yönünde bir eÄŸilim vardır. Beyazlatıcı diÅŸ macunu seçerken aşındırıcı içermemesine dikkat edilmelidir.
Çocuklarda Ağız Bakımı
​
Bebeklerde diÅŸler ağızda görüldüÄŸü andan itibaren diÅŸ temizliÄŸi baÅŸlamalıdır. Bebek fırçaları ve yutulabilir bitkisel bebek macunları yardımıyla diÅŸ temizliÄŸi yapılabilir. Temiz bir gazlı bez, tülbent, kağıt mendil yardımıyla da diÅŸ yüzeyleri silinerek temizlenebilir. Bu da yeterli bir temizlik saÄŸlar.
​
Toplumda süte bal, pekmez, ÅŸeker eklenerek biberonla içirme alışkanlığı vardır, son derece yanlıştır. Bu çocuklarda biberon çürüÄŸü denilen, diÅŸlerin çoÄŸunun çürümesi durumu görülebilir. Bal-pekmez gibi tatlı gıdalar verdikten sonra muhakkak su içiriniz. Unutmayınız: ÅŸekerli-tatlı gıdalar diÅŸleri çürütür.
DiÅŸ fırçalama alışkanlığı ne kadar erken kazanılırsa o kadar iyidir. Çocuklar söyleneni deÄŸil gördüklerini yapar. Telkinle, çocuÄŸa fırçalama alışkanlığı kazandırılamaz.
Anne-baba diÅŸ fırçalarken çocuÄŸun fırçası da ulaÅŸabileceÄŸi bir konuma koyulur. Anne-baba diÅŸ fırçalarken çocuk da görüp taklit etmek isteyecektir. Yani anne-babalar önce kendi fırçalama alışkanlıklarını saÄŸlamalıdır.
​
Çocuklara diÅŸ fırçası seçerken küçük baÅŸlı çocuk fırçalarını tercih ediniz. Elektrikli fırçalar çocukların hoÅŸuna gider ve fırçalama alışkanlığı kazanmada olumludur.
​
Çocuk fırçalarken diÅŸ macunu yutmuyorsa yetiÅŸkinler için olan florlu diÅŸ macunu tercih ediniz. Çocuk diÅŸ macunu yutuyorsa; flor içermeyen, çocuklar için olan diÅŸ macunu kullandırınız veya macunsuz fırçalatınız.
​
Özellikle okul çağına gelen çocukların ÅŸekerli gıdalara ulaÅŸması kolaylaşır, Åžekerli gıda tüketimine engel olunmalıdır. Engel olunamıyorsa, ÅŸeker yendikten sonra diÅŸ fırçalanmalı veya su ile çalkalanmalıdır.
​
3 yaşından itibaren rutin diÅŸ hekimi kontrolleri baÅŸlamış olmalıdır. 3 yaşından önce diÅŸlenme ile ilgili bir sorundan ÅŸüphelenirseniz diÅŸ hekimine baÅŸvurunuz.
Protezi Olan Bireyler
​
Porselen, zirkonyum, lamina (yaprak porselen) diÅŸler çok iyi fırçalanmalıdır. Fırçalama, diÅŸ ipi gibi standart diÅŸ temizlikleri hiç aksatılmamalıdır. "Porselen/zirkonyum kaplamalı diÅŸlerin fırçalanmasına gerek yok" algısı çok yanlıştır. Toplumda malesef böyle yanlış bir algı olabilmektedir. Aksine bu diÅŸler daha da özenli temizlenmelidir.
​
Zirkonyum/porselen köprü altları ayrıca bir temizlik gerektirir. Ä°ki ucu misina, ortası geniÅŸ ve yumuÅŸak yapıdaki özel diÅŸ ipleri ile temizlenmelidir. Köprü tedavisi bitiminde hekim tarafından uygulamalı bilgi verilir.
​
Ä°mplant diÅŸlerde fırçalamaya ek olarak, diÅŸ ipi kullanımı önem arz eder.
​
Hasta tarafından takılıp çıkarılabilen hareketli (müteharrik) protezler yemeklerden sonra çıkarılıp yıkanmalıdır. Uykudan önce protez çıkarılır diÅŸ fırçası ve diÅŸ macunu ile temizlenir. Ağızda destek diÅŸ varsa mutlaka titizlikle fırçalanır. Hareketli protez uykuda ağızda bırakılmaz, suya konup sabaha kadar suda bekletilir. Zamanla akrilik protezlerde çay, kahve, renkli gıdaların lekeleri oluÅŸabilir. Bunların temizliÄŸi için tabletler satılmaktadır. Bunlar kullanılabilir. Protez lekelerini temizleyemiyorsanız diÅŸ hekiminize teslim ederek temizlik talep edebilirsiniz.
Ortodonti Tedavisi
​
DiÅŸ teli, ÅŸeffaf ortodonti, ikame tedavi (retainer) ; diÅŸ yüzeylerinde ekstra retansiyon (tutunma) alanları demektir. Retansiyon alanları ne kadar fazla ise plak ve mikroorganizma kümelenmesi o kadar fazla olmaktadır. Bu bireyler diÅŸ temizliklerine çok özen göstermelidir. Sıklıkla estetik beklenti ile baÅŸlayan ortodontik tedaviler temizliÄŸe özen gösterilmemesi nedeniyle diÅŸ çürükleri ile sonuçlanabilir. Bunu engellemek tamamen hastanın görevidir.
​
Ortodontik tedavi baÅŸladığında diÅŸ fırçalama, arayüz temizliÄŸi, ortodontik fırça, ÅŸefaff aparey temizliÄŸi ile ilgili bilgiler hastaya hekim tarafından uygulamalı olarak anlatılır.
Dişeti Kanaması Varsa
​
DiÅŸ fırçalarken ve diÅŸ ipi kullanırken saÄŸlıksız diÅŸ etlerinde kanamalar meydana gelir. Kanamalı bölgelerde yapılan düzenli temizlik sonrası diÅŸ eti saÄŸlığı geri kazanılır. KiÅŸi, düzenli temizlik yaparak kanamaların azaldığını kendisi de gözlemleyecektir.
DiÅŸ eti kanamaları sürekli devam ediyor ise diÅŸ eti hastalıkları belirtisidir. Hekiminize baÅŸvurunuz. Bazı hastalık belirtileri diÅŸetlerinde de ortaya çıkmaktadır, periyodik diÅŸ hekimi kontrollerini aksatmayınız.